DOBRY KLEJ DO PŁYTEK - JAKIE MA WŁAŚCIWOŚCI?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Skład i właściwości poszczególnych klejów są opracowywane z myślą o różnorodnych podłożach i przeznaczeniu. Niektóre kleje do płytek idealnie sprawdzają się do wykończenia kuchni i łazienek, a inne ze względu na swoje parametry przeznaczone są na balkony, tarasy, czy ogrzewanie podłogowe. Uniwersalny klej do płytek nie istnieje.
Parametry te są opisane normą europejską PN-EN-12 004. Norma jest informacją dla nabywcy zapraw klejących o jakości i właściwościach oferowanego kleju do płytek.
CO OZNACZA NORMA DLA KLEJÓW DO PŁYTEK PN-EN 12 004?Pierwsza litera wskazuje rodzaj kleju do płytek:
- C – kleje na bazie cementu,
Do układania płytek ceramicznych najczęściej stosowane są kleje na bazie cementu, dlatego w dalszej części artykułu skupiamy się właśnie na tym rodzaju zapraw.
W celu określenia parametrów zaprawy klejącej według normy wg PN-EN 12 004 próbki poddawane są m.in. badaniom wytrzymałościowym na zrywanie.
- C1 – Jeżeli podczas testów na próbkach składowanych w różnych warunkach (w suchym miejscu, w wodzie, cieple, powtarzających się cyklach zamrażania i rozmrażania) wytrzymałość na zrywanie osiągnie wartość 0,5 N/mm² to oznacza, że zostały spełnione minimalne wymagania stawiane klejowym zaprawom cienkowarstwowym.
- C2 – oznacza zaprawy o przyczepności min. 1 N/mm², które można używać na typowych podłożach budowlanych, a przede wszystkim na trudnych podłożach (podłoża o małej nasiąkliwości, pokryte trudnymi do usunięcia warstwami starych klejów do płytek, powłokami farb; stare okładziny ceramiczne, płyty OSB, lastriko). Jeżeli podczas testów dana próbka osiągnie lub przekroczy wartość 1,0 N/mm² wówczas zaprawa klejowa według normy otrzymuje oznaczenie C2.
Aby określić pozostałe parametry kleju do płytek stosuje się dodatkowe oznaczenia:
- F – Zaprawy szybkowiążące. Klej uzyskuje przyczepność ≥ 0,5 N/mm², po czasie nie krótszym niż 24 godziny
- E – Zaprawa o wydłużonym czasie otwartym. Klej uzyskuje przyczepność ≥ 0,5 N/mm², po czasie nie krótszym niż 30 min. Wydłużony czas otwarty pozwala wykonawcy na położenie kleju na od razu
większą powierzchnię i ułożeniu na niej płytek nawet po upływie 30
minut.
- T – Zaprawa tiksotropowa – o zmniejszonym spływie. Wyeliminowano obsuwanie się płytek podczas klejenia, czyli ma większą stabilność. Taki klej nadaje się zwłaszcza do stosowania na ścianach. Spływ kleju ≤ 0,5 mm.
- S1 – Odkształcalność kleju to podatność utwardzonego kleju na deformację pod wpływem działań naprężeń między płytką ceramiczną a powierzchnią układania.
Dla klejów S1 odkształcenie powinno się zawierać w przedziale 2,5-5 mm, natomiast dla klejów S2 powinno wynosić minimum 5 mm.
Kleje odkształcalne doskonale przenoszą naprężenia powstające w układzie warstwy podłoże - klej - płytka na skutek pracy jednej lub kilku warstw, wywołanej czynnikiem zewnętrznym, np. temperaturą, siłą zginającą itp. W praktyce oznacza to, że można ich używać do mocowania okładzin na podłożach narażonych na odkształcenia: termiczne (balkony, tarasy, elewacje, kominki, ogrzewanie podłogowe i ścienne), mechaniczne (stropy drewniane, płyty g-k, wiotkie ścianki działowe, elastyczne hydroizolacje z folii).
Równie istotnymi parametrami, nie opisanymi w normie są:
- Elastyczność jest parametrem, który powszechnie przyjmuje się jako główny wyznacznik jakości cementowych klejów do płytek ceramicznych i kamiennych. Jest to jednak określenie umowne, w żaden sposób niemierzalne, umożliwiające zatem swobodną interpretację, a nawet nadużycia. Jedynym kryterium, pozwalającym dokładnie precyzować zakres elastyczności jaki charakteryzuje dany klej do płytek jest odkształcalność.
- Odkształcalność można zobrazować np. jako rozciągnięty kawałek plasteliny i zginanej plastikowej linijki. Rozciągana plastelina odkształca się (ulega deformacji), a przy nadmiernej sile rozciągającej w pewnej chwili pęka. Podobnie jest z linijką. Jeśli linijka jest zbyt mocno zgięta także pęka. Różnica między tymi dwoma przykładami polega na tym, że w momencie usunięcia siły jeszcze przed osiągnięciem naprężenia niszczącego, linijka wróci do swojej pierwotnej postaci, a plastelina nie. Tak więc zarówno linijka i plastelina są w pewnym stopniu odkształcalne, jednak to linijka jest elastyczna, gdyż plastelina nie wraca po rozciągnięciu do stanu pierwotnego tylko pęka.
- Mrozoodporność to parametr mówiący o przyczepności kleju po cyklach zamrażania i rozmarzania, co oznacza, czy klej jest odporny na długotrwały wpływ cyklicznie zmieniających się ujemnych i dodatnich temperatur oraz czy zachowuje w takich warunkach odpowiednią wytrzymałość, a także inne właściwości niezbędne do użytkowania.
- Wodoodporność to cecha kleju związania z tym, że nie ulega zniszczeniu podczas kontaktu z wodą. Należy tu zauważyć, że wodoszczelność to zupełnie coś innego niż wodoodporność.
- Samorozpływalność to zdolność kleju do wypełniania całej przestrzeni pod płytką. Cecha ta zapewnia całkowite podparcie płytkom wielkoformatowym. Ten parametr eliminuje także powstanie pod płytką pustek powietrznych i gromadzenie się w nich wody (zamarzająca woda powoduje odspajanie płytek). Dodatkowo klej samorozpływny eliminuje możliwość pękania płytek na skutek uderzenia lub nacisku. Ułatwia także poziomowanie płytek (dodanie wody w ilości maksymalnej dla wskazanego przedziału pozwala na uzyskanie półpłynnej konsystencji kleju, pomagającej w poziomowaniu okładziny).
PAMIĘTAJ!
Pracując na zewnątrz, można używać jedynie zapraw mrozo- i wodoodpornych, a w przypadku przyklejania płytek na dużych powierzchniach powinno się używać zapraw wysokoelastycznych.
OZNACZENIA KLEJÓW KNAUF
Uniwersalny klej do płytek C1T – klej cementowy (C), normalnie wiążący (1) o zmniejszonym spływie (T). Jest to zaprawa idealna do prac wykończeniowych w łazience lub innych robót w pomieszczeniach, w których podłoże jest dobrej jakości.
Elastyczny klej do płytek C2T – klej cementowy (C), o podwyższonych parametrach (2) o zmniejszonym spływie (T). Jest to zaprawa idealna do prac wykończeniowych w łazience lub innych robót w pomieszczeniach, w których podłoże jest dobrej jakości.
Elastyczny, rozpływny klej do płytek C2E – klej cementowy (C), o podwyższonych parametrach (2), o wydłużonym czasie otwartym (E). Zaprawa oznaczona tym symbolem nadaje się szczególnie do prac na trudnych podłożach i do klejenia płytek wielkoformatowych. Może być stosowany na zewnątrz i na ogrzewaniu podłogowym.
Wysokoelastyczny, odkształcalny klej do płytek C2TES1 - klej cementowy (C), o podwyższonych parametrach (2) o zmniejszonym
spływie (T), o wydłużonym czasie otwartym (E), elastyczny (S1).
Elastyczny, biały klej do płytek C2E - klej cementowy (C), o podwyższonych parametrach (2), o wydłużonym czasie otwartym (E). Klej Knauf K5 Marmur/Kamień produkowany jest na bazie białego cementu, dlatego nie powoduje przebarwień na okładzinach z kamienia naturalnego.
Elastyczny, szybkowiążący klej do płytek C2FTS1 - klej cementowy (C), o podwyższonych parametrach (2), szybkowiążący (F), o zmniejszonym spływie (T), elastyczny (S1). Klej Knauf K6 Błyskawiczny Plus przeznaczony jest do szybkiego montażu okładzin ceramicznych - umożliwia ruch pieszy i fugowanie już po 4 godzinach.